Gelişen Yeşil Teknolojiler, Enerji Sektöründe Nitelikli İstihdam Beklentisini Artırıyor
Gelişen temiz teknolojiler enerji sektöründe istihdam artışına yol açıyor, ancak yetkinlikler konusundaki eksiklikler, sektörde giderek artan bir endişe kaynağını oluşturuyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yeni yayınladığı raporu, dünya çapında enerji istihdamını bölge ve teknoloji bazında inceleyerek sektörün değişen iş gücü ihtiyaçları hakkında önemli analizler sunuyor. Yeni yayımlanan IEA raporuna göre, temiz enerji teknolojilerine yapılan yatırımların artması, dünyanın her bölgesinde yeni çalışanlara olan talebi artırdığı için küresel enerji sektöründeki iş sayısı 2022 yılında artış gösterdi.
Her yıl yayınlanan Dünya Enerji İstihdamı raporunun ikinci baskısı, enerji sektörü istihdamını bölge, yakıt, teknoloji ve değer zincirine göre haritalandırıyor. Rapor, temiz enerji geçişlerinin iş gücüyle ilgili etkilerini anlamak üzere politika yapıcılar, endüstri, iş gücü ve eğitimciler için veri açısından zengin bir temel sağlıyor.
Küresel enerji istihdamı 2022 yılında 67 milyon kişiye ulaşarak pandemi öncesi seviyelere göre 3,5 milyon kişi olarak artmıştır. Bu dönemde istihdam artışının yarısından fazlası sadece beş sektörde gerçekleşmiştir; güneş enerjisi, rüzgar, elektrikli araçlar (EV'ler) ve bataryalar, ısı pompaları ve kritik mineral madenciliği. Bu beş sektör arasında güneş enerjisi 4 milyon istihdamla açık ara en büyük işveren olurken, elektrikli araçlar ve bataryalar 2019'dan bu yana 1 milyondan fazla istihdam oluşturarak en hızlı büyüyen sektör oldu.
Fosil yakıt endüstrilerindeki işler de bir önceki yıla göre artış göstermiş, ancak petrol ve gaz şirketlerinin 2022'de rekor gelirler elde etmesine rağmen, toparlanma daha durgun olmuş; fosil yakıtları pandemi öncesi seviyelerin altında bırakmıştır. Sonuç olarak, temiz enerji istihdamı 2021 yılında fosil yakıtları geride bırakarak toplam enerji sektörü işlerinin yarısından fazlasını temsil ediyor.
Temiz enerji istihdamındaki artış dünyanın her bölgesinde gerçekleşirken, bugün en büyük enerji iş gücüne ev sahipliği yapan Çin, küresel olarak eklenen işlerin en büyük payını oluşturuyor. Bununla birlikte, IEA tarafından dünya çapında 160 enerji firmasıyla gerçekleştirilen özel bir ankete göre, giderek artan sayıda enerji endüstrisi, kalifiye iş gücü eksikliğini faaliyetlerini artırmanın önünde önemli bir engel olarak gösteriyor. Rapor, enerji sektöründeki işlerle ilgili derece veya sertifikaları takip eden çalışanların sayısının artan talebe ayak uyduramadığını ortaya koyuyor. Bu durum özellikle enerji sektörü işleri için uzmanlaşmış elektrikçiler gibi mesleki çalışanların yanı sıra bilim, teknoloji ve mühendislik alanlarındaki profesyoneller için de geçerlidir.
IEA İcra Direktörü Fatih Birol, "Temiz enerji geçişlerinde gördüğümüz benzeri görülmemiş hızlanma, tüm dünyada milyonlarca yeni iş fırsatı yaratıyor; ancak bunlar yeterince hızlı bir şekilde doldurulmuyor" dedi. "Hükümetler, endüstri ve eğitim kurumları, artan talebe ayak uydurabilmek için enerji sektöründe, özellikle de enerji ve iklim hedeflerimize ulaşmak için gerekli temiz enerji projelerini üretmek ve inşa etmek için ihtiyaç duyulan uzmanlığı sağlayacak programları uygulamaya koymalıdır."
Dünyadaki enerji çalışanlarının yaklaşık %36'sı yüksek vasıflı mesleklerde çalışırken, bu oran ekonominin geneli için %27 civarındadır. Bazı fosil yakıt şirketleri, yetenekleri ellerinde tutmak ya da ihtiyaçlar ortaya çıktıkça esnekliği korumak için çalışanlarını düşük emisyonlu alanlardaki pozisyonlar için kendi bünyelerinde yeniden eğitiyor. Ancak bu her yerde geçerli bir seçenek değildir ve etkilenen işçiler için insan merkezli ve adil bir geçişin sağlanması önemlidir; özellikle de istihdamda büyük ölçüde artan makineleşme nedeniyle politika yapıcılar, bir odak noktası olmaya devam etmelidir.
Temiz enerji alanında çalışanlara yönelik artan talebin devam etmesi ve tüm IEA senaryolarında yeni işlerdeki büyümenin fosil yakıt rollerindeki düşüşten daha ağır basması bekleniyor. Küresel ısınmanın 1,5°C ile sınırlandırılmasıyla tutarlı bir küresel enerji sektörü yolu sunan güncellenmiş Net Sıfır Emisyon 2050 senaryosunda, 2030 yılına kadar 30 milyon yeni temiz enerji işi yaratılırken, fosil yakıtla ilgili sektörlerdeki 13 milyona yakın iş risk altındadır. Bu da fosil yakıtlarla ilgili kaybedilen her iş için yaklaşık iki temiz enerji işinin yaratılacağı anlamına geliyor. Enerji işleri her zaman aynı yerde olmayabilir ve aynı becerileri gerektirmeyebilir, bu da politika yapıcıların enerji geçişlerinden mümkün olduğunca çok insanın faydalanmasını sağlamak için iş eğitimi ve kapasite geliştirmeye odaklanmaları gerektiği anlamına gelir.
Enerji sektörü dışından gelen nitelikli iş gücüne de ihtiyaç duyulacaktır. Bazı eğitimlerle, bugün çalışan birçok işçi enerji sektöründe daha yüksek ücretlerden faydalanabilir.
